Zorgen hoef je je niet te maken, bewust zijn van de ontwikkelingen op het gebied van de nadere handhaving op de Wet DBA is wel belangrijk. Zonder een advies te willen geven (dat is onderstaande zeker niet!) hebben wij wat handige informatie voor je verzameld. De gevolgen van schijnzelfstandigheid voorkom je door te zorgen dat je een “gezag vrije relatie” hebt met je opdrachtgever. Dat is de kern. We verzamelden hieronder hopelijk waardevolle informatie voor opdrachtgever en ZZP talent. over hoe een “gezag vrije relatie” kunt creëren.
Wat is er aan de hand
Per januari 2025 zal de belastdingdienst gaan Handhaven op de wet DBA. Tot op heden deed zij dit niet: de handhaving lag ambtelijk gezegd in “Moratorium”. Mogelijk handhaven met terugwerkende kracht, start dus per 1 januari 2025 en gaat dus, begrijpen wij, niet langer terug dan deze 1 januari datum. (Dit even ter geruststelling). DBA staat voor Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (Wet DBA) en heeft, aangewakkerd door de schrijnende situatie van platforms als Uber Food en laagbetaalde bezorg ZZP-ers (Deliveroo), als doel het aanpakken schijnzelfstandigheid en bieden van duidelijkheid over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en de opdrachtnemer.
Stel ze controleren en constateren dat er iets niet klopt, wat gebeurt er dan?
Mocht de blijken dat een ZZP opdracht niet voldoet aan de handhavingscriteria, dan loopt de opdrachtgever het risico dat deze verplicht wordt de ZZP-er te gaan behandelen als werknemer: in dienst nemen dus. Daarbij horen het afdragen van sociale premies, pensioenvoorzieningen etc. Hoewel geen opdrachtgever noch ZZP-talent zoals wij deze kennen vanuit Verse Opdrachten dit zou ambiëren, kan een opdrachtgever daar dus wel toe gedwongen worden. In dat geval zal ook de ZZP-er de voor en nadelen van een dienstverband moeten ondergaan: maak je als ZZP er gebruik van de MKB winstvrijstelling, dan mag dat met terugwerkende kracht niet meer: dus neemt je netto inkomen/winst waarschijnlijk af. (In 2024 is de mkb-winstvrijstelling 13,31% van de winst, nadat u deze hebt verminderd met de ondernemersaftrek, belast met 36,97% voor je inkomen De mkb winstvrijstelling daalt naar 12,70% in 2025). Ook kunnen er boetes opgelegd gaan worden
Met welke vaart loopt dit allemaal in 2025?
2025 lijkt een overgangsperiode zo lees je hier en daar dat er nog nog geen vergrijpboete zal worden opgelegd, als je kunt bewijzen dat je stappen tegen schijnzelfstandigheid neemt. In 2025 worden de al lopende modelovereenkomsten (in het verleden opgesteld en aangedragen door de Belastingdienst), gerespecteerd, maar zij zijn geen garantie op het voorkomen van schijnzelfstandigheid. De belastingdienst werkt aan een Handhavingsplan Arbeidsrelaties 2025 die wij (eind November 2024) nog niet konden vinden. Wel deze Perspectief nota. https://download.belastingdienst.nl/belastingdienst/docs/perspectiefnota-arbeidsrelaties-lh0021b41fd.pdf. Grote inhuur organisaties lijken afwachtend en in gesprek te gaan met de Belastingdienst over hoe zij het het beste kunnen doen.
Welke artikelen zijn handig om de ontwikkelingen op de handhaving wet DBA goed te begrijpen?
We vonden dit interview op de ondernemer dat een heldere uitleg geeft over het handhaven op de arbeidsrelatie en schijnzelfstandigheid. https://www.deondernemer.nl/zzp/handhavingsmoratorium-zzp-belastingdienst-arbeidsrelatie-schijnzelfstandigheid-vbar-2025~6b7513d. Vooral de laatste paragraaf in dit interview met Belastingambtenaar John Piepers, programmamanager handhaving arbeidsrelaties bij de Belastingdienst, geeft de essentie mee. We maakten er een scheenshot van:
Dit maakt het duidelijker, maar misschien niet altijd even makkelijk.
Wat zijn de tips en adviezen om schijn van arbeidsrelatie te voorkomen? Een webscan
We speurden het web af en kwamen dit soort tips tegen.
Maak duidelijke afspraken en leg deze vast in een goede overeenkomst! Voorkom te allen tijde dat sprake is van gezag. (Dat was al duidelijk, maar toch: veel voorkomende tip). Over de “hoe” vraag komen wij het volgende tegen:
- Laat zzp’er zelf zijn werktijden, locatie etc. bepalen
- Geef geen inhoudelijke instructies (“hoe”)
- Einddoel mag wel worden bepaald (“wat”).
- Laat zzp’er zijn eigen hulpmiddelen en materialen gebruiken.
- Laat zzp’er zijn eigen werkkleding, bedrijfsbus etc. gebruiken (ook richting derden).
- Sta toe dat de zzp’er zich kan vervangen zonder voorafgaande toestemming.
- Maak duidelijk dat het om andere werkzaamheden dan het reguliere personeel gaat: bijvoorbeeld door unieke expertise te benoemen.
- Benadruk het hogere tarief
Waar lijkt men op te gaan letten in de beoordeling van de arbeidsrelatie
Men let op meerder factoren, zo valt op de websites te lezen:
De aard en duur van de werkzaamheden
De manier waarop de werkzaamheden en werktijden zijn bepaald
De mate waarin de werkzaamheden én de opdrachtnemer onderdeel zijn van de organisatie van de opdrachtgever (inbedding)
Wel of geen verplichting het werk persoonlijk uit te voeren
De manier waarop afspraken tot stand zijn gekomen
De manier waarop de beloning is bepaald en wordt uitbetaald
De hoogte van de beloning
De mate waarin de opdrachtnemer bij de opdracht commercieel risico loopt
De mate waarin de opdrachtnemer zich als ondernemer gedraagt of kan gedragen
Bijvoorbeeld:
wat doet de opdrachtnemer als ondernemer
hoe behandelt de Belastingdienst de opdrachtnemer;
wat is het aantal opdrachtgevers; en
hoelang werkt de opdrachtnemer meestal voor een opdrachtgever?
Waar kun je de ontwikkelingen op handhaving Wet DBA goed vinden?
Bij de bron. Sites van De Belastingdienst en Rijksoverheid zelf, bijvoorbeeld, of van ander overheidsinstanties.
https://beoordelingarbeidsrelatie.nl
https://rijksoverheid.nl/documenten/publicaties/2024/09/30/zzp-ja-of-nee
Zijn sites die informatie en duidelijkheid proberen te geven.
Hoe zit de eventuele arbeidsrelatie met bemiddelaars zoals Verse Opdrachten?
Een bemiddelaar kan voor een opdrachtgever of een opdrachtnemer bemiddelen bij het tot stand komen van opdrachten. De bemiddelaar brengt de partijen samen maar vervult verder geen rol in de relatie. De opdrachtgever en de opdrachtnemer sluiten vervolgens een overeenkomst. In de overeenkomst leggen zij onder meer vast welke werkzaamheden de opdrachtnemer voor de opdrachtgever zal verrichten en welke vergoeding de opdrachtnemer hiervoor in rekening mag brengen bij de opdrachtgever. Er komt geen arbeidsrelatie tot stand tussen de opdrachtnemer en de bemiddelaar. De bemiddelaar is niet de opdrachtgever van de opdrachtnemer. De (arbeids)relatie komt tot stand tussen de opdrachtgever en de opdrachtnemer. (bron: toelichting beoordelingarbeidsrelatie.nl)
Hoe zit eventuele arbeidsrelatie met een BV
Gaat u een overeenkomst aan met een rechtspersoon, dan gaat u een overeenkomst aan met het bedrijf. Er ontstaat dan geen arbeidsrelatie met het bedrijf, op voorwaarde dat de rechtspersoon realiteitswaarde heeft. Wel kan een arbeidsrelatie ontstaan zijn als de rechtspersoon geen realiteitswaarde heeft. Bijvoorbeeld, omdat alleen een rechtspersoon is opgericht om persoonlijke aansprakelijkheid te voorkomen, of om te zorgen dat opdrachtgevers geen loonheffingen hoeven af te dragen. In dit soort gevallen en wordt ervan uitgegaan dat er geen sprake van een rechtspersoon is (er kan door de rechtspersoon heen gekeken worden). De arbeidsrelatie ontstaat dan niet met de rechtspersoon, maar met de persoon die de opdracht uitvoert. Om de realiteitswaarde te kunnen beoordelen, is echter een uitgebreid onderzoek nodig naar de rechtspersoonsvorm van degene die u inhuurt.
Rechtspersoon:
Natuurlijke personen hebben rechten en plichten (zoals belasting betalen, aan de wet houden, et cetera). In de wet is geregeld dat ook bedrijven en organisaties rechten en plichten kunnen hebben. Dat kan als het bedrijf een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid heeft en daardoor een rechtspersoon is. Als een bedrijf een rechtspersoon is, is het handelingsbekwaam. Dat betekent dat het bedrijf besluiten mag nemen, schulden kan hebben en overeenkomsten kan sluiten. Veelvoorkomende rechtspersonen zijn:
- een besloten vennootschap (BV);
- een naamloze vennootschap (NV);
- een stichting;
- een vereniging;
- een coöperatie.
Gaat u een overeenkomst aan met een rechtspersoon, dan gaat u een overeenkomst aan met het bedrijf. Er ontstaat dan geen arbeidsrelatie met het bedrijf. Als er geen arbeidsrelatie ontstaat, geeft de webmodule geen oordeel. (bron: toelichting beoordelingarbeidsrelatie.nl)
Wat zijn de tips voor opdrachtgevers van ZZP ers
Opdrachtgevers wordt aangemoedigd om een inschatting of analyse te maken op de huidige inhuur (op basis van de bovenstaande criteria). Om de schijn op relatie te voorkomen zien we de volgende tips:
Pas contracten aan: zorg ervoor dat de overeenkomst duidelijk het zelfstandige karakter van de werkrelatie weerspiegelt en handel daarnaar in de praktijk.
Beperk gezagsverhoudingen: geef zelfstandigen meer vrijheid in hoe, wanneer en waar ze hun werk uitvoeren. Vermijd directe aansturing of begeleiding zoals bij werknemers.
Diversifieer opdrachtgevers: moedig zelfstandigen aan om ook voor andere opdrachtgevers te werken en maak dit onderdeel van de afspraken.
Tips voor de ZZP-er om te gaan met voorkomen schijn van arbeidsrelatie.
Check en her-eik je opdracht, en contract zoals die op papier staat
De kern is het voorkomen van de schijn van een arbeidsrelatie. Elke ZZP-er zou hier eens over na kunnen denken:
Staan er dingen in mijn contract die na eventuele beoordeling, op een vorm van gezag kunnen duiden? Kun je dan met jouw opdrachtgever tot een herformulering of hereiking van de opdracht komen? Als je onderstaande elementen bespreekt kun je bijvoorbeeld een streep door de “hoe” in het contract, maar borg wel het “wat” door resultaat afspraken te maken.
- Einddoel mag wel worden bepaald (“wat”).
- Laat zzp’er zijn eigen hulpmiddelen en materialen gebruiken.
- Laat zzp’er zijn eigen werkkleding, bedrijfsbus etc. gebruiken (ook richting derden).
- Sta toe dat de zzp’er zich kan vervangen zonder voorafgaande toestemming.
- Maak duidelijk dat het om andere werkzaamheden dan het reguliere personeel gaat: bijvoorbeeld door unieke expertise te benoemen
Kun je eventueel werken met een nadere vaststelling voor komende periode: bijvoorbeeld door herijking van jouw opdracht, waaruit de DBA-proof intenties, blijken?
Verwarring meerdere opdrachtgevers: regel het per opdrachtgever!
Meerdere opdrachtgevers in een jaar hebben kan iets laten zien, maar binnen 1 opdracht kun je nog steeds een gezagsrelatie gaan krijgen: het gaat er dus om om per opdrachtgever, aantoonbaar te hebben dat je een gezagsvrije relatie hebt.
Detacheren of in dienst van een bedrijf gaan, voor de duur van de opdracht
Als je je laat detacheren, ben je formeel al in dienst bij dat bedrijf. Met het detacheer bedrijf kan geen arbeidsrelatie ontstaan. Er zijn wel meer kosten voor detachering.
Werken in dienst van je eigen BV of op te richten rechtspersoon?
Je zou denken dat werken vanuit een BV of andere Rechtspersoon, een goed idee is. Je bent dan in dienst van je eigen BV, immers. Echter, die BV moet wel meer “realiteitswaarde” hebben, dan alleen jouw opdracht op dat moment. Anders kan er “door de rechtspersoon heen” gekeken worden. Immers: Gaat u een overeenkomst aan met een rechtspersoon, dan gaat u een overeenkomst aan met het bedrijf. Er ontstaat dan geen arbeidsrelatie met het bedrijf, op voorwaarde dat de rechtspersoon realiteitswaarde heeft. Wel kan een arbeidsrelatie ontstaan zijn als de rechtspersoon geen realiteitswaarde heeft. Bijvoorbeeld, omdat alleen een rechtspersoon is opgericht om persoonlijke aansprakelijkheid te voorkomen, of om te zorgen dat opdrachtgevers geen loonheffingen hoeven af te dragen. In dit soort gevallen en wordt ervan uitgegaan dat er geen sprake van een rechtspersoon is (er kan door de rechtspersoon heen gekeken worden). De arbeidsrelatie ontstaat dan niet met de rechtspersoon, maar met de persoon die de opdracht uitvoert. Om de realiteitswaarde te kunnen beoordelen, is echter een uitgebreid onderzoek nodig naar de rechtspersoonsvorm van degene die u inhuurt. (bron: toelichting beoordelingarbeidsrelatie.nl)
